Data-uitwisseling
Uitwisselen van data speelt een essentiële rol in onze moderne samenleving. Het maakt snelle communicatie en samenwerking mogelijk waardoor bijvoorbeeld efficiëntie en productiviteit worden bevorderd. Gebruik van uitgewisselde brondata verhoogt de kwaliteit van data en kan de noodzaak tot beveiliging verminderen. Uitwisselen van data met burgers en bedrijven levert voor dienstverlening benodigde informatie en vergroot het inzicht in de behoeften en voorkeuren van klanten. Nieuwe technologie biedt nieuwe mogelijkheden voor data-uitwisseling waardoor samenwerking op afstand steeds beter mogelijk wordt.
De GEMMA verstaat onder data(of gegevens)uitwisseling: 'het verstrekken aan en ontvangen van gegevens tussen (informatiesystemen van) overheidsorganisaties onderling en (informatiesystemen van) andere organisaties of personen'. Het uitwisselen van data kan op allerlei manieren en tussen allerlei soorten belanghebbenden plaatsvinden. De GEMMA kan helpen om dit in goede banen te leiden door het benodigde inzicht te verschaffen en heldere richtinggevende keuzes te maken. De uiteindelijke keuzes met betrekking tot hoe data het beste kan worden uitgewisseld wordt in de praktijk door gemeenten gemaakt.
Aansluitend bij de ambities van het programma Common Ground krijgt de uitwisseling tussen informatiesystemen veel aandacht. Om de gemeentelijke informatievoorziening fundamenteel te kunnen verbeteren willen gemeenten de vastlegging en uitwisseling van data meer gestandaardiseerd plaatsvindt. Binnen het Common Ground vijflaagsmodel speelt dit type standaardisatie zich met name af binnen de onderste lagen. Voor standaardisatie binnen de laag Gegevensbronnen worden onder andere informatiemodellen opgesteld. Voor standaardisatie in de laag Diensten worden onder andere gestandaardiseerde Application Programming Interfaces (API's) ontwikkeld. De GEMMA beschrijft de architectuur die nodig is om gestandaardiseerd vastleggen en uitwisselen van data door gemeenten mogelijk te maken. Omdat gemeenten vaak samenwerken met andere partijen is er (ook) veel aandacht voor buitengemeentelijke uitwisseling. De GEMMA-architectuur wordt om deze reden ook zoveel mogelijk ingebracht bij landelijke samenwerkingen zoals de Generieke Digitale Infrastructuur en het Federatief Datastelsel.
Voor gemeenten vormen de inwoners van hun dorp of stad de belangrijkste doelgroep. Uitwisseling van data met hen verloopt steeds vaker digitaal. Bijvoorbeeld via een online kanaal dat de gemeente aanbiedt (bijvoorbeeld de gemeentelijke website of email) of dat overheidsbreed wordt aangeboden (bijvoorbeeld het MijnOverheid-portaal voor burgers). Geplot op het Common Ground Vijflaagsmodel speelt dit type interactie zich met name af in de bovenste lagen. De Interactie-laag bevat de toepassingen die gebruikt worden bij het uitwisselen van digitale data tussen gemeente en burgers en bedrijven. De toenemende diversiteit aan toepassingen en kanalen vergroot de uitdaging voor gemeenten om tegemoet te komen aan alle klantwensen. Via het project Omnichannel wordt een omnichannel-architectuur ontwikkelt die gemeenten helpt om via een veelheid aan kanalen excellente diensten te kunnen leveren.
Mede door de mogelijkheden die nieuwe technologie biedt komen er steeds meer manieren beschikbaar waarop data is uit te wisselen. Zo maken gemeenten al 25 jaar gebruik van de StUF-standaard voor data-uitwisseling maar neemt het belang daarvan af omdat er nu andere, eenvoudiger bruikbare, standaarden beschikbaar zijn. Die bijvoorbeeld meer mogelijkheden bieden om gebruik te maken van elders beheerde brondata. De GEMMA beschrijft op welke manier, bijvoorbeeld via welk patroon, dit het beste kan gebeuren en wat het betekent voor de gemeentelijke architectuur.